Gemi ve Yatlarda Kullanılan Kablolar
Gemi ve Yatlarda Kullanılan Kablolar: Güvenlik ve Verimlilik İçin Temel Unsurlar
Gemi ve yatlarda elektrik sistemlerinin temel bileşenleri olan kablolar, deniz koşullarına uygun, güvenli ve dayanıklı olmalıdır. Bu özel ortam, kabloların seçimi ve kullanımı için benzersiz gereklilikler oluşturur.
1. Deniz Koşullarına Dayanıklılık:
Gemi ve yatlardaki kablolar, tuzlu su, nem, aşındırıcı ortamlar ve sık sık meydana gelen sıcaklık değişimlerine dayanıklı olmalıdır. Bu nedenle, bu tür kablolar genellikle yüksek derecede suya ve korozyona dayanıklı malzemelerden üretilir. Örneğin, polietilen (PE) veya çapraz bağlı polietilen (XLPE) izolasyonlu kablolar, suya ve nemin neden olduğu hasara karşı yüksek direnç gösterir.
2. Yangına Dayanıklılık:
Deniz araçlarında yangın büyük bir tehlike oluşturduğundan, kabloların yangına karşı dayanıklı olması esastır. Yangın durumunda düşük duman ve halogen içermeyen (LSZH) kablolar tercih edilir. Bu kablolar, yangın sırasında az miktarda duman yayarak ve zehirli gaz çıkarmayarak can güvenliğini artırır.
3. Mekanik Dayanıklılık:
Gemi ve yatlarda kablolar, sürekli hareket ve titreşime maruz kalır. Bu nedenle, kabloların mekanik hasara karşı dayanıklı olması, kırılma ve aşınmaya karşı korunması gerekmektedir. Örgülü kablo kılıfları ve ekstra güçlendirilmiş dış katmanlar, bu tür zorluklara karşı ek koruma sağlar.
4. Elektriksel Performans:
Deniz taşıtlarındaki elektrik yükleri genellikle karadaki yüklere göre daha karmaşıktır. Dolayısıyla, kabloların elektriksel performansının yüksek olması, düşük direnç ve yüksek iletkenlik sunması önemlidir. Bakır, bu özellikleri nedeniyle yaygın olarak kullanılan bir iletken malzemedir.
5. Sertifikasyon ve Standartlar:
Gemi ve yatlarda kullanılan kablolar, uluslararası denizcilik standartlarına ve sertifikasyonlara uygun olmalıdır. Örneğin, International Maritime Organization (IMO) ve American Bureau of Shipping (ABS) gibi kuruluşlar tarafından belirlenen standartlar, bu kabloların güvenliğini ve performansını garanti eder.
Sonuç:
Gemi ve yatlarda kullanılan kablolar, zorlu deniz koşullarına uygun, güvenli, dayanıklı ve yüksek performanslı olmalıdır. Bu kablolarda kullanılan malzemeler ve tasarımlar, gemi ve yatların güvenliğini ve verimliliğini doğrudan etkileyen faktörler arasındadır. Dolayısıyla, doğru kablo seçimi, denizcilik sektöründe hayati öneme sahiptir.
Gemi Kabloları
Gemi kabloları kalaylı çok telli bakır iletkenli protolin (Etilen-propilen – kauçuk, EPR) yalıtkanlıdır. Bir veya çok damarlı, lastik dolgu üzerinde ince tellerden örülmüş bakır ekranlıdır.
Protofirm (kloropren-kauçuk) dış kılıflıdır. Gemilerde ve her türlü deniz araçlarında kuru, ıslak ve buharlı ortamlarda kullanılabilir. Kapalı ve açık güvertelerde, bütün oda ve kapalı yerlerde güvenle kullanılır. Hassas antenlerin bulunduğu yerlerde ve üzerinde bulunan bakır örgü sayesinde ağır işletme şartlarında kullanılır.
- Kalaylı, çok telli bakır iletken
- Protolon lastik yalıtkan
- Lastik dolgu
- Protofirm dış kılıf
GEMİLERDE KULLANILAN KABLO ÇEŞİTLERİ
- Kontrol kabloları
Kontrol (Kumanda) kabloları adından da anlaşılacağı üzere herhangi bir elektrik enerjisini ya da elektriksel işareti, iletiyi iletip iletmediğini kısacası gücü kontrol eden kablolardır. Kontrol (Kumanda) kabloları düzenli kontrol gerektiren cihaz, donanım, durum, konum veya çalışma koşullarına ilişkin bilgi kontrolünü gerçekleştiren çok damarlı özellikli kablolardır.
- Güç kabloları
Gemilerde karada olduğu gibi sabit trafo kaynaklı enerjilere ulaşılması mümkün olmadığından elektrik enerjisi gereken bütün sistem jeneratörler aracılığı ile güç kabloları aracılığı ile sağlanmaktadır. Bu güç kabloları gemi ortam ve şartlarına göre yüksek güvenlikli kablolar olmaktadır.
- Bilgi iletişim kabloları
Bu kabloların enerji taşıma görevi bulunmayıp Bilgi (Veri) alış verişi iletiminin sağlanması için kullanılan kablolardır.
- Enstrümantasyon kabloları
Enstrümantasyon kabloları, gemilerde iç ve dış haberleşmenin sağlanması için analog ve dijital sinyal göndermek için kullanılan iletişim sağlamak görevini yapan kablolardır. Bu enstrümantasyon kabloları genellikle gemiler, rafineri, petrokimya tesisi, enerji santrali, doğal gaz çevrim ve dolum tesisi gibi alanlarda kullanılır.
Bu kablolar kılıfları yangına dayanıklı yalıtkanlar olduğundan yangın ve aleve karşı dayanıklı olması nedeni ile gemilerde kullanıma uygundurlar. Bu sebeple enstrümantasyon kabloları katma değeri yüksek kablolardır. Enstrümantasyon kabloları genel olarak olarak EN 50288-7, PAS 5308 part 1&2, BS 5308 part 1&2 standartlarına göre Çalışma gerilimleri 90V, 300V, 500V, 300/500V, 600V ve 1kV’ olan kablolardır.
Ekransız Kablolar
Ekransız oluşları sebebi ile telsiz, radar ve benzeri alıcı-verici cihazların bulunduğu kapalı mahaller ile anten tesisatlarının yakınında kullanılmamalıdır. DIN 89160/VDE 0261 ve IEC 92-3’e göre imal edilir.
Gemi ve yat kabloları diğer kablolarda olduğu gibi bazı niteliklere sahiptir. Bunların başında tuzlu su ve neme dayanıklılık gelir. Özellikle açık denizde uzun süre geçirecek bu alanlarda söz konusu dayanıklılık ve kullanılabilirlik oldukça önemlidir. Ayrıca yangına karşı dayanıklılık ve yüksek akım ile elektromanyetik dalgalara direnç de gemi ve yat kabloları söz konusu olduğunda aranan niteliklerdir.
---
Bu makale, gemi ve yatlarda kablo kullanımının önemli noktalarını özetlemektedir. Daha teknik detaylar veya spesifik uygulamalar için, ilgili standartların ve sertifikasyon kuruluşlarının rehberliklerine başvurmak yararlı olacaktır.
